Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, dziesiątej rewizji (ICD-10), zawiera ogólną kategorię dotyczącą “Szczególnych stanów psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych” (kod F10-F19).
Poszczególne F-ki odpowiadają poszczególnym zaburzeniom używania substancji:
F10 – zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu,
F11 – zaburzenia używania opioidów,
F12 – zaburzenia spowodowane używaniem kanabinoli,
F13 – zaburzenia spowodowane używaniem substancji uspokajających i nasennych,
F14 – zaburzenia spowodowane używaniem kokainy,
F15 – zaburzenia spowodowane używaniem substancji stymulujących, w tym kofeiny,
F16 – zaburzenia spowodowane używaniem halucynogenów,
F17- zaburzenia spowodowane używaniem tytoniu,
F18 – zaburzenia spowodowane odurzaniem się lotnymi rozpuszczalnikami organicznymi,
F19 – zaburzenia spowodowane używaniem wielu narkotyków i innych substancji psychoaktywnych.
Poniżej znajdują się ogólne objawy uzależnienia od substancji psychoaktywnych, które można uwzględnić w diagnozie według ICD-10
- Głód substancji (F10-F19):
- Osoby uzależnione odczuwają intensywne pragnienie spożycia substancji psychoaktywnej. To uczucie może być tak silne, że trudno je zignorować.
2. Upośledzona kontrola nad używaniem substancji (F10-F19):
- Osoba uzależniona ma trudności w kontrolowaniu ilości i częstotliwości spożywania danej substancji psychoaktywnej. Staje się to dla niej coraz bardziej niekontrolowalne.
3. Zmiana tolerancji (F10-F19):
- Osoba uzależniona potrzebuje coraz większej dawki danej substancji, aby osiągnąć ten sam efekt, który wcześniej uzyskiwała z mniejszą ilością.
4. Objawy odstawienia – zespół abstynencyjny (F10-F19):
- Kiedy osoba uzależniona próbuje ograniczyć lub zaprzestać spożywania danej substancji, mogą pojawić się objawy odstawienia, takie jak drżenie, nudności, bóle mięśni, lęki czy depresja.
5. Koncentracja na substancji – poświęcanie coraz więcej czasu i uwagi substancji psychoaktywnej (F10-F19):
- Uzależnienie może prowadzić do poświęcania znacznej części czasu i uwagi na zdobywanie, spożywanie lub pozyskiwanie substancji psychoaktywnej. Inne obszary życia, takie jak praca, rodzina czy przyjaciele, mogą być zaniedbywane.
6. Kontynuowanie używania mimo negatywnych konsekwencji (F10-F19):
- Osoba uzależniona kontynuuje używanie substancji mimo pojawienia się negatywnych konsekwencji zdrowotnych, społecznych lub zawodowych.
Podczas diagnozowania uzależnienia według ICD-10, lekarz lub specjalista od zdrowia psychicznego ocenia pacjenta pod kątem tych objawów oraz bada, czy spełnione są konkretne kryteria diagnozy uzależnienia od danej substancji. Warto pamiętać, że ICD-10 obejmuje również różne kody dotyczące konkretnych substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, narkotyki czy tytoń, które można użyć do dokładniejszego określenia rodzaju uzależnienia. Jeśli w czasie badania diagnostycznego rozpoznane zostaną co najmniej 3 objawy, możemy mówić o uzależnieniu.